Yüksek fırın cürufu (YFC) , demir-çelik tesislerindeki yüksek fırınlarda demir üretimi esnasında açığa çıkan bir yan üründür. Demir üretiminde hammadde olarak demir cevheri, kireçtaşı ve kok kömürü kullanılmaktadır. Demir cevheri demir oksit ile birlikte silis, kükürt ve alümin gibi demir dışı maddeleri de içermektedir. Yüksek fırındaki işlem sonucu bu maddeler ayrışır. Kireçtaşı bu süreçte yardımcı bir hammadde olarak görev yapar. Kok kömürü ise gerekli olan yakıtı sağlar.
Hammaddelerle sürekli olarak beslenen yüksek fırınlarda sıcaklık 1600OC’lere ulaşmaktadır. Yüksek sıcaklık sonucu ergiyen malzemeler üstte cüruf ve altta pik demir olacak şekilde fırının alt kısmında toplanır. Ergimiş cüruf ve demir ayrı ayrı tahliye edilir. Yaklaşık 1500OC’de olan yüksek fırın cürufunun tahliye edilmesinden sonra uygulanacak soğutma yöntemi, oluşacak ürünün özelliklerini ve kullanım yerini belirler.
Yüksek fırın cürufunun tarihsel gelişimi
1774 – Yüksek fırın cürufu sönmüş kireçle beraber harç yapımında ilk kez kullanılmaya başlanmıştır.
1862 – Yüksek fırın cürufunun bağlayıcı olma özelliği Emil Langen tarafından Almanya’da bulunmuştur.
1865 – Öğütülmüş yüksek fırın cürufu kireçle karıştırılarak Almanya’da üretilmeye başlanmıştır.
1880 – Öğütülmüş yüksek fırın cürufu Almanya’da klinker ile üretilerek satılmaya başlanmıştır.
1888 – Yüksek fırın cüruflu çimento Almanya’da üretilmeye başlanmıştır.
1889 – Yüksek fırın cüruflu çimento Fransa’da yer altı metrosu yapımında kullanılmıştır.
1896 – Yüksek fırın cüruflu çimento Amerika’da üretilmeye başlanmıştır.
1917 – Yüksek fırın cüruflu çimento ile ilgili ilk standart Almanya’da yürürlüğe girmiştir.
1950’ler – Yüksek fırın cürufu çimento ile birlikte beton üretiminde Amerika’da, İngiltere’de, Güney Afrika’da, Avustrulya’da, Japonya’da ve Kanada’da kullanılmaya başlanmıştır.
Devamını google doc olarak ya da linkten indirerek okuyabilirsiniz.
