Neredeyse son beş yıldır ilgili akademik çalışmaların, makalelerin ve sektörel bilgilendirmelerin tümünde çimento sektörünün ülkemizdeki yıllık CO2(e) emisyonunun %10’undan sorumlu olduğu yazmaktadır. Bu bilgiyi ben de birçok çalışmamda kullandım. Ancak, güncellenmeyen her bilgi insanı doğru analizden uzaklaştırmaktadır. Bu yazıda kısaca bu bilginin güncellemesi yapılacaktır.
Sektörel etki oranını tespit etmek için sadece iki veri yeterli olacaktır. Türkiye’nin yıllık CO2(e) emisyonu ve çimento sektörünün yıllık emisyon katkısı. İlk veriye ulusal ve uluslararası raporlardan en güncel değeri ile ulaşmak mümkün. Gerçi bu tahmini verinin ne kadar gerçekçi ve güvenilir olduğu ayrı bir tartışma konusudur.
Diğer veriye ulaşmak çok daha zor. Yaklaşık 50 adet entegre çimento fabrikasının emisyon değerini istatistiksel olarak paylaşan bir rapora ulaşılamamıştır. TÇMB de bu konuda bir istatistik paylaşımında bulunmuyor. Muhtemelen birçok üretici yaşam döngüsü analizi(LCA) yapmadığı için bu veriden kendilerinin de haberi yoktur. Bu nedenle bu verinin tahmini olarak tespitinde genel kabuller ve sektörde sürdürülebilirlik raporunu paylaşan Akçansa ve Çimsa’nın verilerinden faydalanılacaktır. Ayrıca bu firmaların 3 farklı ürün için EPD raporu da mevcuttur.
Türkiye’nin Yıllık CO2(e) Emisyonu
Bu konuda en güncel veriye TÜİK tarafından yayınlanan “Sera Gazı Emisyon Envanteri”nden ulaşılabilmektedir. 2012 yılında Türkiye’nin yıllık sera gazı emisyonu 439.9 milyon ton CO2(e) değerine ulaşmıştır[1]. 2013 yılında bu değerin %1.1 azaldığı öngörülmektedir[2].
Çimento Sektörü Kaynaklı Yıllık CO2(e) Emisyonu
Bu veriye doğrudan ulaşmak şimdilik mümkün değil. TÜİK tarafından yayınlanan “Ulusal Sera Gazı Envanteri”nde çimento üretimi kaynaklı emisyon değerleri verilmiştir. Ancak, bu dokümanda yer alan CO2 eşdeğeri emisyon verisi klinker üretiminde oluşan kalsinasyon kaynaklı emisyonu belirtmektedir. Oysa beşikten-kapıya yaşam döngüsü analizi yapılmamıştır.
2013 yılında Türkiye’de yaklaşık 74 milyon ton çimento üretilmiştir. 2013 yılında Akçansa tarafından yayınlanan sürdürülebilirlik raporunda[3] bir ton çimento üretimi sonucu 753 kg CO2(e) emisyonu oluştuğu, Çimsa tarafından yayınlanan raporda[4] ise 732 kg CO2(e) emisyonu oluştuğu bildirilmiştir. Bu değerler farklı çimento sınıflarından kaynaklanan emisyon değerlerinin ağırlıklı ortalamasıdır. Bu firmaların atık ısıdan geri kazanım, alternatif yakıt ve hammadde kullanımı ve enerji verimliliği gibi konularda öncü olduğu düşünülürse verilerin Türkiye ortalamasının üstünde olmayacağını öngörülebilir. Ayrıca firmaların ürün portföyü incelendiğinde Türkiye geneli ile paralellik taşımaktadır. Sonuç olarak 2013 yılı için bir ton çimento üretiminden kaynaklı CO2 eşdeğeri ortalama 742 kg olarak alınabilir. 74 milyon ton çimento için bu veri 55 milyon ton CO2(e)‘dir.
Sonuç
2012 yılında Türkiye’nin toplam sera gazı emisyonu 439.9 milyon ton CO2(e)‘dir. 2013 yılında %1.1 düşüş beklenmektedir.
2013 yılında çimento sektörü kaynaklı sera gazı emisyonu yaklaşık 55 milyon ton CO2(e)‘dir.
2013 yılında çimento sektörünün toplam sera gazı emisyonuna katkısı %12.6’dır.
Çimento sektöründe son yıllarda atık ısı geri kazanımı, alternatif yakıt kullanımı, alternatif hammadde kullanımı, enerji verimliliği gibi konularda gelişmeler yaşansa da artan üretim toplam emisyon oluşumunu arttırmıştır.
İnş.Yük.Müh. olan Yasin Engin, lisans ve yüksek lisans eğitimini Boğaziçi Üniversitesi'nde tamamlamıştır. 16 yıldır beton ve çimento sektöründe çalışmaktadır. Web sitesindeki tüm yayınlar Yasin Engin tarafından paylaşım amacıyla hazırlanmıştır. Yayınlar kaynak gösterilerek kullanılabilmektedir.
(yasin.engin@gmail.com)
One thought on “Türkiye Çimento Sektörünün Toplam CO2(e) Emisyonuna Etkisi”
Emeğin çok değerli ve taktireşayan; Türkiye bu gerçekleri görmeden Sürdürülebilir Sanayi ve Kalkınma gerçekleştiremeyeceğini kısa zamanda algılaması ümidiyle…
Emeğin çok değerli ve taktireşayan; Türkiye bu gerçekleri görmeden Sürdürülebilir Sanayi ve Kalkınma gerçekleştiremeyeceğini kısa zamanda algılaması ümidiyle…