Belki de inşaat sektörünü hiçbir proje bu kadar iştahlandırmamıştır. Kabaca bir araştırma yaptığınızda bile kentsel dönüşüm ile ilgili onlarca derneğin son üç yılda kurulduğunu görebilirsiniz. Piyasa analistleri özellikle çimento şirketlerinin bütçe beklentilerini analiz ederken “kentsel dönüşümü” bir katalizör olarak değerlendirmektedir. Özellikle bu durum İstanbul’da faaliyet gösteren firmalar için daha çok geçerlidir.
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Verileri:
2013-2023 yıllarını kapsayan 10 yıllık hedef 6,5 milyon birim konutun dönüştürülmesidir.
2013 yılında 253 bin birimin(konut-dükkan) dönüşümü sağlandı.
2014 yılında 500 bin bağımsız birimin dönüşümü hedeflenmiş, ancak kentsel dönüşüm kapsamında 2014 yılı içerisinde tüm ülke çapında 41 bin 859 adet binanın risk tespiti yapılmıştır. Tespiti yapılan bu yapıların 11 bin 693 adedi konut, 17 bin 627 adedi dükkân olmak üzere toplam 129 bin 320 adet bağımsız bölümden oluşmuştur. Risk tespiti yapılan bu binaların 12 bin 384 adetinin ise yıkımı gerçekleşmiştir.
Kentsel dönüşüm kapsamında yapılan risk tespiti ve yıkımlarda İstanbul’un başı çekmektedir. İstanbul’un tüm ilçelerinde 2014 yılında toplam 17 bin 830 adet binada, 68 bin 424 adedi konut, 9 bin 813 adedi dükkân olmak üzere toplam 78 bin 237 adet bağımsız birimin riskli yapı tespiti yapılmıştır. 6306 sayılı Kanun kapsamında risk tespiti yapılan bu binalardan 4 bin 146 adeti bina yıkılmıştır. Bu yıkım ise 17 bin 574 adet konut, 1 bin 780 adet dükkân olmak üzere toplam 19 bin 354 adet bağımsız birime karşılık gelmektedir. Riskli yapı tespitlerinin yanı sıra İstanbul’da 27 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanların toplam büyüklüğü 1118,40 hektar, toplam nüfusu 253 bin 846, toplam bina sayısı 30 bin 442, toplam birim sayısı yaklaşık 80 bin 748 olarak gerçekleşmiştir.
Diğer İllerdeki Durum için Tıklayınız!
İZMİR
İzmir’in Karabağlar ilçesinde 1, Karabağlar-Buca ilçesinde 1, Karşıyaka ilçesinde 1, Menemen ilçesinde 2, Narlıdere ilçesinde 1 adet olmak üzere toplam 6 adet “Riskli Alan” ilan edildi.
Riskli alanların toplam büyüklüğü 838,59 hektar, toplam nüfusu 91 bin 327, toplam bina sayısı 27 bin 488, toplam birim sayısı da 43 bin 669.
ADANA
Adana’nın, Çukurova ilçesinde 1, Seyhan ilçesinde 3, Yüreğir ilçesinde 3 ve 1 adet Ceyhan ilçesinde olmak üzere toplam 8 adet alan “Riskli Alan” ilan edildi.
Riskli alanların toplam büyüklüğü 340,40 hektar, toplam nüfusu 47bin 387, toplam bina sayısı yaklaşık 8 bin 582, toplam birim sayısı 15 bin 426.
HATAY
Hatay’ın, Antakya ilçesinde 1, İskenderun ilçesinde 1 adet olmak üzere toplam 2 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanın büyüklüğü 113,6 hektar, toplam nüfusu 21 bin 113, toplam bina sayısı 3 bin 282, toplam birim sayısı 6 bin 274.
KAHRAMANMARAŞ
Kahramanmaraş’ın Merkez ilçesinde 2 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanların toplam büyüklüğü 53,9 hektar, toplam nüfusu 11 bin 204, toplam bina sayısı 2 bin 234, toplam birim sayısı 4 bin 373.
KARAMAN
Karaman’ın, Ermenek ilçesinde 1 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanın büyüklüğü 24,8 hektar, toplam nüfusu Bin 500, toplam bina sayısı 250, toplam birim sayısı 250.
KAYSERİ
Kayseri’nin Kocasinan ilçesi’nde bir adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanın büyüklüğü 50,8 hektar, toplam nüfusu Bin, toplam bina sayısı 264, toplam bağımsız birim sayısı 286.
KOCAELİ
Kocaeli’nin Körfez ilçesinde 1 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanın büyüklüğü 6,5 hektar, toplam bina sayısı 168, toplam birim sayısı 168.
KÜTAHYA
Kütahya’nın Merkez ilçesinde 1 adet, Pazarlar İlçesinde 1 adet olmak üzere toplam 2 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanların toplam büyüklüğü 502,7 hektar, toplam nüfusu 51 bin 847, toplam bina sayısı 9 bin 331, toplam birim sayısı 25 bin 1.
MARDİN
Mardin’in Merkez ilçesinde 1 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanın büyüklüğü 39,69 hektar, toplam nüfusu 9 bin 729, toplam bina sayısı Bin 161, toplam birim sayısı 2 bin 747.
NİĞDE
Niğde’nin, Merkez ilçesinde 1 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanın büyüklüğü 550 hektar, toplam nüfusu 25 bin, toplam bina sayısı 6 bin 800, toplam birim sayısı 6 bin 800.
SAKARYA
Sakarya’nın Erenler ilçesinde 1 adet, hendek ilçesinde 1 adet olmak üzere toplam 2 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanların toplam büyüklüğü 54,5 hektar, toplam nüfusu 4 bin 850, toplam bina sayısı 752, toplam birim sayısı Bin 897.
SAMSUN
Samsun’un İlkadım ilçesinde 1, Canik ilçesinde 2 olmak üzere toplam 3 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanların toplam büyüklüğü 126,4 hektar, toplam nüfusu 44 bin 730, toplam bina sayısı 3 bin 751, toplam birim sayısı 11 bin 363.
ŞANLIURFA
Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinde 1 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanın büyüklüğü 23,50 hektar, toplam nüfusu 2 bin 106, toplam bina sayısı 839, toplam birim sayısı 865.
TOKAT
Tokat’ın Merkez ilçesinde 1, Turhal ilçesinde 1 olmak üzere toplam 2 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanların toplam büyüklüğü 34,46 hektar, toplam nüfusu 4 bin 100, toplam bina sayısı Bin 340, toplam birim sayısı Bin 896. Bunun yanında özellikle Kuzey Anadolu Fay hattı üzerinde yerleşimi bulunan Niksar, Erbaa ve Reşadiye ilçe merkezlerine ilişkin mikrobölgeleme etüt çalışmaları sürüyor.
TRABZON
Trabzon’un Merkez ilçesinde 2, Gürbulak ilçesinde 1 olmak üzere toplam 3 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanların toplam büyüklüğü 22,82 hektar, toplam nüfusu Bin 758, toplam bina sayısı 202, toplam birim sayısı 260.
VAN
Van’ın Erciş ilçesinde 1 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanın büyüklüğü 151 hektar, toplam nüfusu 14 bin 500, toplam bina sayısı 3 bin 500, toplam birim sayısı 10 bin 500.
YALOVA
Yalova’nın Merkez ilçesinde 1 adet “Riskli Alan” ilan edildi. Riskli alanın büyüklüğü 9,89 hektar, toplam bina sayısı 246, toplam birim sayısı 416.
Hazır Beton İhtiyacı
Türkiye Hazır Beton Birliği’nin verilerine göre 10 yıllık süreçte kentsel dönüşüm için 300 milyon metreküp, yıllıkta da 30 milyon metreküp hazır betona ihtiyaç duyulacaktır.
Bağımsız birim başına 45-50 m3 hazır beton ihtiyacı olacağı düşünülürse 300 milyon m3 hazır beton 6.5 milyon bağımsız birim için doğru bir değerdir. Tabiki bu değer artabilir, çünkü yeni inşa edilen binalar daha fazla m2 alana sahip olabilir.
2012 yılından beri kentsel dönüşüm projeleri devam etmektedir. Muhtemelen ileriki yıllarda ivme artacaktır. Ancak, açıklanan yıllık 30 milyon m3 hazır beton ihtiyacı şimdilik gerçekleşmiş bir veri değildir.
Yukarıda açıklanan T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre 2014 yılında 12.384 binanın yıkımı gerçekleşmiştir. Devam eden projeleri ihmal edersek bu binaların yerine yeniden bina inşa edilmesi için gerekli olan hazır beton ihtiyacını 2014 yılı hanesine yazabiliriz. Elbette bu değer %100 gerçekleşmemiştir. Ancak, ortalama açısından anlamlı bir veridir.
12.384 adet binanın ortalama 8 adet 100 m2‘lik bağımsız birimden oluştuğu farzedilirse toplam konut alanı yaklaşık 10 milyon m2 olarak bulunur. Aynı alana sahip inşaat için gerekli olan hazır beton ihtiyacı ise yaklaşık 4 milyon m3‘tür.
2014 yılında 107 milyon m3 hazır beton üretilen Türkiye’de kentsel dönüşümün etkisine % 4 denebilir. Hazır beton sektörünün bir önceki yıla oranla büyümesi de yaklaşık %5 oranındadır. Kısaca 2014 yılında hazır beton sektöründeki büyümede kentsel dönüşüm çok etkili olmuştur.
İnş.Yük.Müh. olan Yasin Engin, lisans ve yüksek lisans eğitimini Boğaziçi Üniversitesi'nde tamamlamıştır. 16 yıldır beton ve çimento sektöründe çalışmaktadır. Web sitesindeki tüm yayınlar Yasin Engin tarafından paylaşım amacıyla hazırlanmıştır. Yayınlar kaynak gösterilerek kullanılabilmektedir.
(yasin.engin@gmail.com)
