Hazır Beton Üretiminde Kullanılan Karma Suyu

Hazır beton bileşenlerinden karma suyu dışındaki malzemelerin (çimento, agrega, kimyasal katkı vb.) CE işareti veya G işaretine sahip olmaları gerekmektedir. Karma suyu için böyle bir uygulama yoktur.

TS 13515’e göre beton karma suyunun TS EN 1008’e uygunluğunun kontrolü, imalatın başlangıcından sonra yılda en az 2 kez, bu sonuçlar birbirine yakın ise yılda en az 1 kez yapılmalıdır.

Beton imalatından çıkan geri kazanılmış su, yüksek dayanımlı beton ( C55/67 ve üzeri) veya hava sürüklenmiş betonda kullanılmaz.

Hazır beton üretiminde kullanılacak su standartta belirtilen şartları sağlamak zorundadır. İçme suyu şebekesinden alınan suyun, bu standartta verilen özellikleri sağladığı kabul edilir. Birkaç kaynaktan alınan suyun karıştırılarak kullanılması hâlinde kriterler, karıştırılmış haldeki suya uygulanmalıdır.

Hazır Beton Karma Suyunun Özellikleri

Aşağıdaki bilgiler TS EN 1008 Standardı kapsamındadır.

1. Ön muayene

Hazır beton karma suyu Tablo 1’deki özelliklere sahip olmalıdır.

Tablo 1: Karışım suyunun ön muayenesi için incelenecek özellikler ve deney işlemleri2. Kimyasal Özellikler

2.1. Klorürler

Suyun bünyesindeki klorür muhtevası Tablo 2’de verilen seviyeyi geçmemelidir. Ancak, betonun toplam klorür muhtevasının, belirlenen beton sınıfı için TS EN 206 Standardı’nda seçilen en büyük değeri geçmediğinin gösterilmesi halinde, Tablo 2’de verilenlerden daha yüksek klorür muhtevasına izin verilebilir.

Tablo 2: Karma suyunun azamî klorür muhtevası

2.2. Sülfatlar

Suyun, sülfat içeriği 2000 mg/L’yi geçmemelidir.

2.3. Alkali

Karma suyunun, sodyum oksit (Na2O) eş değeri olarak ifade edilen alkali muhtevası, normal şartlarda 1500 mg/L’yi geçmemelidir. Bu sınır değerden daha yüksek alkali muhtevasına sahip olan sular ancak, betonda zararlı alkali – silika reaksiyonlarını önleyici tedbirlerin alındığının gösterilmesi şartıyla kullanılabilir.

2.4. Zararlı kirlenme

Öncelikle, şekerler, fosfatlar, nitratlar, kurşun ve çinko için nitel deneyler yapılabilir. Nitel deneyler sonucunda, bu maddelerin varlığı ortaya çıkarsa, miktarlarının ne olduğu kimyasal analizle belirlenmeli veya priz süresi ve basınç dayanımıyla ilgili deneyler yapılmalıdır.

Kimyasal analiz yapılmışsa, sonuçlar Tablo 3’te verilen sınır değerlere uygun olmalıdır.

Tablo 3: Zararlı maddelerle ilgili şartlar

Tablo 4: Zararlı içerik etkisi

3. Priz Süresi ve Dayanım

Uygunluğu araştırılan su ile yapılan beton numunelerde elde edilen priz başlangıç süresi, bir saatten daha az olmamalı ve damıtık su veya deiyonize su ile yapılan beton numunelerde elde edilen priz başlangıç süresine göre % 25’ten daha fazla sapma göstermemelidir. Priz bitiş süresi ise 12 saatten daha uzun olmamalı ve damıtık su veya deiyonize su ile yapılan beton numunelerde elde edilen priz sona erme süresine göre % 25’ten daha fazla sapma göstermemelidir.

Uygunluğu araştırılan su ile yapılan beton veya harç numunelerin 7 günlük ortalama basınç dayanımı, aynı yaşta deneye tâbi tutulan damıtık su veya deiyonize su ile hazırlanmış numune basınç dayanımının % 90’ından daha küçük olmamalıdır.

Deney Yapma Sıklığı

Beton Endüstrisindeki İşlemlerden Geri Kazanılan Su İçin Gerekli Şartlar

Beton endüstrisindeki işlemlerden geri kazanılan sular aşağıda verilenlerdir:

Herhangi artık taze beton içerisindeki su,
Hareketli beton taşıyıcıları, karıştırıcı tamburlar, transmikserler veya karıştırıcılar ve beton pompalarının iç kısımlarının temizlenmesi sonucu ortaya çıkan yıkama suyu,
Sertleşmiş betonun kesilme, aşındırılma ve su ile yüzeyinin pürüzlendirilmesi işlemlerinde kullanılan su,
Beton imâli esnasında, taze betondan vakumla çekilen su.

Su, aşağıda belirtilen yerlerden alınabilir:

Su içerisinde bulunan katı maddeleri düzgün şekilde dağıtmaya uygun donanım monte edilmiş havuzlar.
Katı maddelerin uygun şekilde çökelmesi için yıkama suyunu, yeterli süreyle bekletmeye uygun çökeltme havuzları veya benzeri tesisler.

Beton endüstrisindeki işlemlerden geri kazanılan suyun kullanımındaki sınırlamalar

Beton endüstrisindeki işlemlerden geri kazanılan su veya karışık su, aşağıda verilenlerin sağlanması şartıyla, donatısız, donatılı, içerisinde gömülü metal bulunan beton ve öngerilmeli betonlarda kullanılabilir:

Beton endüstrisindeki işlemlerden geri kazanılan su ile birlikte gelen ilâve katı madde miktarı, beton harmanı içerisindeki toplam agrega kütlesinin, %1’inden (kütlece) daha az olmalıdır.
İmal edilecek beton, bazı özel şartlara sahipse (mimarî beton, öngerilmeli beton, hava sürüklenmiş beton, zararlı çevrede bulunacak beton gibi), beton endüstrisindeki işlemlerden geri kazanılan suyun muhtemel etkisi dikkate alınmalıdır.
Geri kazanılan su miktarı, günlük imalâta mümkün olduğu kadar düzgün şekilde dağıtılmalıdır.

Bazı imalât işlemlerinde, betonda yeterli performans sağlandığının gösterilmesi şartıyla, içerisinde daha fazla miktarda katı madde bulunan su kullanılabilir.

Yoğunluğu, 1,01 kg/L’den daha büyük olan geri kazanılmış su içerisindeki katı maddenin, düzgün şekilde dağılımının sağlanması için uygun donanım yapılmalıdır.

Yoğunluğu 1,01 kg/L’ye eşit veya daha küçük olan suyun içerisindeki katı madde miktarının ihmal edilebilir mertebede olduğu kabul edilebilir.

Karma suyu dışında hazır betona giren su kaynakları

Karma suyu dışında hazır betona iki farklı kaynaktan su girmektedir:

Agrega: Hazır beton üretiminde kullanılan agregalarda farklı kaynaklardan nüfuz etmiş su içeriği bulunabilir. Tasarım aşamasında agreganın rutubeti hesaba katılmaktadır, ancak bu suyun özellikleri analiz edilmez. Agrega bünyesindeki suyun beton ve donatı için zararlı bileşenleri içermemesi gerekmektedir.
Kimyasal katkı: Kimyasal katkı üretiminde kullanılan su güvenilir kabul edilmektedir.

Ts en 1008 beton karma suyu from yasinengin