Hazır beton sektöründeki en zor ve maliyete en çok etki eden süreç sevkiyattır. Bu nedenle bu sürecin optimizasyonu firmaya hem kar hem de müşteri memnuniyeti olarak döner. Bu yazıda firma bazlı bir süreç optimizasyonuna değinilmeyecektir. Büyük resme bakılacaktır. Bir excel çalışması ile desteklenecek olan bir senaryo matematiksel terimlere boğmadan izah edilmeye çalışılacaktır.
Senaryo
A bölgesinde 5 adet beton firması faaliyet göstermektedir. A bölgesi 10 adet alt bölgeye bölünmüştür. Her bölgenin ortalama hazır beton talebi tahmin edilmektedir. Her beton firmasının üretim kapasitesi de bilinmektedir. Bu bilgiler aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir.
Beton talebi (m3)
Alt Bölgeler
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Toplam
200.000
200.000
350.000
150.000
250.000
180.000
120.000
120.000
100.000
130.000
1.800.000
Kapasite (m3)
Beton Firmaları(Tesisler)
1
2
3
4
5
Toplam
450.000
400.000
400.000
300.000
350.000
1.900.000
Her beton firmasının her alt bölgeye olan uzaklığı hesaplanmış ve aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
Tesis-Bölge Yol Uzaklığı (km)
Tesisler
Bölgeler
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
8
9
11
14
18
15
6
2
7,5
4
2
12
11
15
8
12
5
1
3,5
2
9
3
3
6
8
12
6
9
4
5,6
9
7
4
7,5
4
6
9
10,5
12
8
9,5
11
5
5
7
3,5
8
9
11
7,5
15
11
9
7,5
Amaç
En düşük nakliye giderini sağlamak için hangi firmanın hangi alt bölgelere ne kadar beton arzı yapması gerektiğini tespit etmektir. Bu sayede tüm firmaların toplam nakliye masrafı minimum seviyeye düşecektir. Burada firma bazlı bir durumdan ziyade genel bir durum değerlendirmesi yapılmaktadır. Yoksa bir firma kendisine en yakın alt bölgeye arz yaparak minimum nakliye giderini sağlayabilir. Ancak, bu durumda diğer firmaların gideri artacaktır. Bu senaryodaki 5 farklı beton firması bir firmanın bir bölgedeki 5 tesisi de olabilir.
Metot
Kısıtları tespit ederek excel solver yardımı ile çözümleme yapmak.
Terimler
Xij = i firmasının j alt bölgesine beton arzı
Si= i firmasının kapasitesi(arzı)
Dj= j alt bölgesinin beton talebi
Kısıtlar
1.Toplam arz toplam talebe eşit olmalıdır. Örnekte toplam arz (kapasite) talepten fazla olduğu için 11. alt bölgenin varlığı farz edilmiştir.
İnş.Yük.Müh. olan Yasin Engin, lisans ve yüksek lisans eğitimini Boğaziçi Üniversitesi'nde tamamlamıştır. 16 yıldır beton ve çimento sektöründe çalışmaktadır. Web sitesindeki tüm yayınlar Yasin Engin tarafından paylaşım amacıyla hazırlanmıştır. Yayınlar kaynak gösterilerek kullanılabilmektedir.
(yasin.engin@gmail.com)
